La Bourse đó, gồm thu đổi chác,
Làm giá hàng giá bạc tại đây.
Tờ hùn bạc, giấy cho vay,
Người kia đem bán, kẻ nầy lại mua.
Đến ngày hội, đem đồ kiểu tới,
Chịu giá rồi, thì mới chở sang.
Dễ cho kẻ ở xa đàng,
Tới coi được giá, thì hàng mới đam.
Hồi đến đó, thì nhằm ngày hội,
(Câu 610) Thấy đông đầy kẻ tới người lui.
Sáu mươi tám thước bề xuôi,
Bốn mươi bảy thước chẵn chòi bề ngang.
Có phòng chứa ba ngàn người đặng,
Nhóm tính toan việc bán việc buôn.
Tầng trên phân biệt nhiều buồng,
Chỗ thương nhơn hội, chỗ thương chánh tòa.
Chỗ ngăn để cho nha lại ở,
Chỗ hội đồng các sở tàu đò.
Đã khéo léo, lại lớn to,
(Câu 620) Trong thinh thinh rộng, ngoài sồ sộ cao.
Les Docks ấy là lầu để chứa,
Hàng cất lên mà chửa chở đi.
Rộng minh mông, lớn lạ kỳ,
Vách thì dày đặng, nhà thì lại cao.
Choán chỗ đất gồm bao sở ấy,
Ước chừng hai vẹo mấy thước vuông.
Cất lầu dài dọc theo đường,
Một từng dưới đất, bảy từng thân trên.
Người làm việc thường xuyên ngàn bảy,
(Câu 630) Tàu một năm đến đấy vài ngàn.
Ngoài khơi có lập đá bàng,
Cản bề bão chướng, ngăn đàng phong ba.
Dinh tổng đốc một tòa cao lớn,
Mặt trước làm hình tượng tốt thay.
Đo ra tám chục bề dài,
Bề ngang chín chục thước tây rõ ràng.
Tiền dùng cất cũng gần mười triệu,
Thân trong ngăn chẳng thiếu chi phòng.
Nơi ra khách, chỗ hội đồng,
(Câu 640) Nơi kinh lịch đến, chỗ thông phán về.
Phần tổng đốc phòng kia phòng nọ,
Thêm các quan phòng ngủ phòng ăn.
Coi sạch sẽ, thấy nghiêm trang,
Trong dinh bóng láng, ngoài sân sáng ngời.
Chỗ nhà vuông ngó coi cũng lớn,
Chia hai phần đã rộng lại dài.
Có thang cẩm thạch xinh thay,
Coi phòng đám cưới khen tay thợ làm.
Sở lò thuốc có năm dãy rộng,
(Câu 650) Ngoài ngó coi cao lớn quá chừng.
Đo vuông hai vạn sáu ngàn,
Gần hai ngàn thợ làm thường ở đây.
Chỗ cầm đồ cứ nầy cũng trượng,
Một tòa lầu vuông tượng tốt xinh.
Sở tòa án rộng thinh thinh,
Trường năm mươi bảy, bề hoành ít hơn.
Mười bảy cột làm bằng cẩm thạch,
Tại phòng vuông quan khách vô ra.
Ba hình tại trước mặt tòa,
(Câu 660) Một là hình mạnh, hai là hình khôn.
Hình chính giữa cầm cân ngay thẳng,
Tục kêu là hình tượng công bình.
Nhà trường học thuốc cũng xinh,
Cất gần hai triệu của thành phố cho.
Tại nhà quán học trò ta trú,
Sainte-Marie ở chỗ Belsunce.
Ngó lên thấy cái bia phường,
Ở nơi đàng d’Aix một vòng rộng thinh.
Chung quanh có chạm hình khéo quá,
(Câu 670) Cả thẩy làm bằng đá với vôi.
Cao mười chín thước mà thôi,
Bề ngang mười tám, bề dày mười hai.
Chỗ trại lính, rộng dài ngay thẳng,
Nơi khám đường chắc chắn nghiêm trang.
Ngó coi đồn bão vững vàng,
Lâu đài chính giữa, vách tường chung quan.
Nhiều nhà hát coi nghìn người được,
Tính tiền làm cũng ước triệu ngoài.
Có nhà đã rộng lại dài,
(Câu 680) Bốn ngàn người đến coi chơi cũng thường.
Các nhà thương nhà trường rộng rãi,
Mỗi sở nuôi được mấy trăm người.
Đền Longchamp thật xinh thay,
Bề cao bốn chục, bề dài quá trăm.
Tiền làm đó có năm triệu mấy,
Đất đo vuông gần tới bốn muôn.
Khéo đến sức, tốt quá chừng,
Nói sao đủ chuyện, vẽ không được hình.
Kiếm đồ đọ, đồ mình khó đọ,
(Câu 690) Tìm vật kình, vật nọ khôn kình!
Nhiều tranh vẽ, hiếm tượng hình,
Chỗ đầy đồ kiểu, chỗ tinh đồ sành.
Cũng có chỗ để tinh xương thú,
Lại nhiều nơi bày đủ đồ dùng.
Sắp theo thứ, để từ phòng,
Coi ngoài đẹp mắt, xem trong vui lòng.
Người ngoại quốc tới thường ngày được,
Dân xứ nầy, chúa nhựt thứ năm.
Coi đi coi lại chẳng nhàm,
(Câu 700) Càng thông hiểu được, càng ham coi hoài.