Hình ảnh Thủ Dầu Một xưa

Vị trí địa lý

Tỉnh Thủ Dầu Một ở miền Đông Nam bộ trải dài từ hướng Tây Nam lên Đông Bắc. Phía Bắc giáp Campuchia; Đông giáp Biên Hòa bởi sông Bé; Nam giáp Gia Định bởi sông Sài Gòn; Tây giáp Gia Định và Tây Ninh bởi sông Sài Gòn.

Chiều dài nhứt khoảng 150 km; rộng nhứt khoảng 30 km.

Đất đai ở phía Nam có phù sa tốt nhưng lên phía Bắc và Đông Bắc thì nhiều đất sét, lắm nơi là đất đá ong (laterit). Thủ Dầu Một có mỏ đất sét cao le (kaolin), lại còn đá hoa cương ở núi Lấp Vò nằm phía Tây của tỉnh. Phía Bắc thì phần lớn là đất đỏ phì nhiêu thích hợp cho cây cao su, cà phê, cây va-ni (bột thơm) và cây cọ dầu.

Rừng Thủ Dầu Một có rất nhiều thú như heo rừng, nai, bò rừng, baeo, cọp, gấu v.v.

Hai mùa mưa nắng rõ rệt, đầu và cuối mùa mưa thường xảy ra giông lớn. Ở rừng vùng Bù Đốp, vào tháng 12 và tháng giêng, ít khi nóng vượt quá 22 độ C.

Hành Chánh

Hành chính còn sơ khai. Tỉnh Thủ Dầu Một chỉ xử lý những vụ án hòa giải, những vụ quan trọng được chuyển qua tòa án tỉnh Biên Hòa.

Ở các đồn điền cao su có trạm xá.

Tỉnh có một tiểu đoàn lính khố xanh trú đóng thường trực.

Tỉnh có trại giam ở Ông Yêm để giáo dục những kẻ phạm pháp vị thành niên và thanh thiếu niên vô nghề nghiệp, vô thừa nhận, chúng làm lao động ở vườn cao su của tỉnh hoặc học nghề.

Dân cư và giáo dục

Dân cư toàn tỉnh khoảng 128.000 người. Trong đó có 110.000 người Việt; 3.433 người Hoa và Minh Hương; 2.640 người dân tộc Khơ-me, 475 người gốc Indonesia làm công ở vùng vao su; 11.000 người dân tộc thiểu số và 85 người Âu là viên chức ở các đồn điền cao su.

Tỉnh Thủ Dầu Một có mở trường dạy nghề cho dân cư với các nghề khảm xà cừ, đóng đồ mộc, chạm trổ trên gỗ; cũng có trường đào tạo cán sự nông nghiệp ở Bến Cát.

Có một viên Đốc học người Pháp và 87 giáo viên người Việt.

Sản xuất

Sản phẩm chính là lúa và cây cao su. Sản phẩm phụ là đâu bắp, khoai mì, thuốc lá, cà phê, dừa, cau, mía.

Tuy nhiên lúa gạo không đủ dùng mà tỉnh phải nhập từ vùng phụ cận. Tỉnh bán ra trái cây, thuốc lá, bàn ghế cao cấp, đồ gốm, tranh bình dân sơn màu, gỗ xây dựng, gỗ làm chất đốt, đá ong.

Tỉnh Thủ Dầu Một có ba nhà máy xay xát lúa gạo. Ngoài ra tỉnh còn có xưởng mộc, lò gốm, lò nhuộm, trại cưa.

Du lịch

Thủ Dầu Một là nơi đẹp nhất của cả Nam bộ, vùng đất cao ráo, có đồi núi và rừng già. Quốc lộ 13 khá tốt, dành cho người Sài Gòn tới lui dễ dàng. Không xa tỉnh lỵ có đình Bà Lụa, trạm trổ tinh vi, khá cổ kính rất đáng tham quan.

Phỏng theo tác giả Sơn Nam biên khảo

Viết một bình luận

error: Content is protected !!