Biên soạn: Lê Văn Phát, Đốc phủ sứ, Chủ quận Gò Vấp, Gia Định.
Phụng dịch: Lê Văn Vinh
Xuất bản: IMP. De L’Union Nguyễn Văn Của, 157, Rue Catinat, SAIGON, năm 1924.
Dẫn Tự
Nước ta có báu mà không biết trau giồi. Báu ấy không phải là vàng ngọc, lúa gạo chi, chỉ thiệt là người công thần, phò vua giúp nước.
Bổn tánh người Nam ta hay đạo đức, tin kinh. Bởi không thấy chỗ đáng kính nước mình, nên do bổn tánh tốt tự nhiên ấy thỉnh ông nầy, bà kia, mà thờ phượng. Sanh ra lắm chỗ sai lầm, có phải: Phật trong nhà không thờ, thờ Thích Ca ngoài đường chăng?
Như quan Tả quân thượng công Lê Văn Duyệt trung cang nghĩa khí so sánh với các hiền nhơn nước thì có đâu thua kém. lại còn nhiều ông, như là: Phan Thanh Giảng, Võ Di Nguy, Võ Tánh, Châu Văn Tiếp, vân vân … cũng ít ai rõ tích được mà cung tụng tài đức của mấy công thần anh dõng ấy.
Nếu cạn hỏi công nghiệp gì mà quan Tả quân lưu danh hậu thế, quá vãng cũng gần một trăm năm rồi, mà nay hãy còn cung kính, thì ít người nói được. Bởi mình ít hay biên chép tìm tòi mà rõ tài đức của mấy hiền nhơn mình, hóa ra lâu ngày chầy tháng thì lại càng quên, phai lợt trong trí ta.
Tôi hay lân cận với ông già bà cả cùng người trí thức hỏi thăm lom, lượm nơi nầy tích kia, lặt nơi nọ tích khác, gồm lại lại làm một quyển: “Tả quân thượng công – Nam kỳ Tổng trấn Lê Văn Duyệt khảo tích” để mà kêu ca công nghiệp ngài.
Ước sao cho quyển nầy làm cho quí ông quí bà trước được một buổi giải buồn, sau rõ tích đại Lê công Tả quân. Sau nữa cho đoàn em trẻ được biết nước Nam ta cũng có người trung cang nghĩa khí, hầu khỏi thẹn cùng ngoại bang vậy, và noi theo gương hiền nhơn đó mà ở đời.
Nếu được vậy thì tôi lấy làm toại chí.
Quyển sách nầy là bổn dịch ra quốc âm cho người Nam ta coi chơi. Bổn chánh làm bằng chữ Pháp, tôi đã kiến dưng cho hội ‘Văn học Saigon cổ tích” (Vieux Saigon).
Sau hết tôi xin tỏ cáo cùng chư tôn: tuy công lao dày lượm lặt tích nầy tích kia, song tôi chưa dám chắc rằng trúng hết. Vậy ngưỡng trông chư tôn có lòng quảng đại thấy chỗ nào sai sót xin cho tôi rõ đặng làm lại cho tận thiện tận mỹ, đúng theo sự thiệt. Tôi cám ơn.
Tôi sẽ dành 20% trong tiền lời bán sách nầy mà dưng cúng cùng tu bổ lăng ông, vì lăng nầy phải làm lại cho xứng đáng mới được. Tôi sẽ để bán nơi lăng tại Giadinh.
Giadinh, le 1er Janvier 1924.
L.V.P.