Ngô gia đại biến ông bà cỡi hạc lại rừng xưa,
Thái Bửu lâm nguy quyết gởi tấm thân về người cựu.
(Tableaux nhà Thái lão ngồi một mình).
Thái lão nói:
Từ gá lời vàng đá, Huỳnh Ngô 2 họ sánh duyên, khi ấy lão mới yên, cho xong bề con trẻ, hôm nay sẵn đêm thanh lặng lẽ, sao giăng mọc mịt mờ; cớ sao xem phong cảnh xơ rơ, nhành trổ sa lộp độp,
(phát kinh hãi).
Ủa lạ, bỗng khiến lòng hồi hộp, lại sanh dạ phập phồng,
(thấy lửa tới).
Úy trời ôi. Bỗng nhiên một ngọn lửa hồng, phút sa xuống ngay nơi máy trắng rồi đó.
(Lửa phát cháy lên một mình Thái Bửu chạy ra).
Thái Bửu nói:
Trời đất ôi! Đương con thanh vắng sanh biến hỏa tai, âu mau thoát khỏi ra ngoài, đặng la người hay cứu cấp.
(Thái Bửu la làng, Hương quản chạy tới).
Hương quản nói:
Cha chả, lửa đang cháy gấp nước tưới cho mau, chức việc đâu, đứa chạy kiếm Hương hào, đứa nhảy vào chửa lửa riết, coi nà.
Hương hào nói:
Cha chả, việc chi chưa biết, ó ré rùm tai, phần bụng còn hơi rượu xày xày, đêm nay ngủ mà chưa chực tỉnh, chớ.
Trùm nói:
Anh sao làm lính quýnh; cứ đứng nhay nhay, việc đương l1c hỏa tai, mà còn say nhầy nhựa, chớ.
Thái Bửu nói:
XIn ai mau cứu, thoát lụy mạng người, kíp chạy đại vô bươi, ngỏ cứu người khỏi chết, kẻo tội nghiệp đó, các cậu ôi!
Hương hào nói:
Lửa đà cháy hết, người ắt cũng tàng,
(chạy lại kiếm),
Úy trời đất ôi! Thôi rồi cháy đã thành than, còn gì đâu mà cứu.
Thái Bửu nói:
Xuân uyên ôi! Là xuân uyên ôi!
(Thái Bửu té xỉu).
Hương quản nói:
Úy thôi rồi Thái Bửu, chức việc mau kiếm cỏ vườn trầu, đậm giặt đại vô đầu, kêu coi may có tỉnh cùng chăng?
Trùm nói:
Thôi thôi, để tôi xuống cò kêu lính, đặng đem thẳng nhà thương, như chết thì khỏi tốn hàng rương, bằng có sống cũng không hao thang thuốc,
(Thái Bửu tỉnh dậy).
Hương quản nói:
Thôi, cẩu đã tỉnh rồi đây.
Thái Bửu nói:
Ôi xuân uyên ôi! Xương tàn còn thấy đó, xuân uyên đã vắn đâu!
Ca vọng cổ Hoài Lang
Trời đành chi lắm bấy,
Bao nỡ phụ kẻ tài lành,
Sầu thay nỗi ơn sanh thành,
Dạ trẻ thơ chưa đành,
Đời hay mỉa mai chi vầy,
Ối thôi cốt hài đã tan,
Nầy xuân uyên ôi có thấu,
Xót xa lòng số hệ gì đâu,
Gieo vấn chi tai họa,
Bình địa mà khởi nổi phong ba,
Đà tiêu điều nát tan cửa nhà,
Còn thêm hại mẹ cha già,
Kìa ơn nước non,
Quyết liều mình cho vẹn phận làm con,
Công sanh dưỡng biển sông hãy còn,
Sao nỡ mòn người xanh bóng uyên,
Công danh nầy, nào có kể gì thân,
Trước sau cũng một lần,
Cam bấy phần đảo điên cho mát thân.
(Thái Bửu quyết liều mình, Hương quản kéo lại).
Hương quản nói:
Thôi thôi, xin đừng nóng ruột, làm thêm rối tâm can, chức việc nghe dặn đây, cốt hài mau khá táng an, lễ mọn tạm dùng điếu tế, chẳng nên chậm trễ, chớ khá diên trì, kíp lo kịp giờ ni, kẻo minh nhựt là ngày trực phá.
Hương hào nói:
Thật việc nầy ngặt quá, sự ấy khó toan, tiền bạc đâu đặng tính mua hàng, chớ đã nhọc trí mà làng phải chịu nữa hay sao?
Thái Bửu nói:
Xin các cậu giùm lo liệu, cho khỏi lả cốt hài, dầu việc đó an bày, tiền bạc đây đâu tính, đó các cậu.
Hương hào nói:
Úy châu ôi! Cánh tay như rã, râu ria cháy sạch trơn, nè các cha, thôi thì, ráng ra tay tế độ một cơn, nguyền hết sức làm ơn đôi thuở.
Ca Khổng Minh tọa lầu
Đồng ca
Ráng sức bình sanh, bớ nầy các anh,
Nghiêng để lên vai, quan tài liền quay,
Ráng sức đồng cho kịp ngày nay,
Bước lên đường tiểu đạo liền quay.
Hương quản:
Việc ấy đã có, chúng nó lo xong,
Xin đó chớ có, than khóc nhọc lòng.
Ngày nay thì công việc đều xong,
Vì muốn toàn ra lực giùm ông,
Thái Bửu:
Đầu cúi lạy dám xin các cậu,
Thi ân nầy kết cỏ đến ơn.
Muôn thu chẳng sờn,
Nguyện làm thân khuyễn mã đến ơn.
Hương quản nói:
Có công chi hòng kể, miễn ơn nghĩa cho tròn, thấy người hết phận làm con, nên ta mới ra tay cứu giúp, đó thôi, chức việc nghe dặn đây, đến nguyệt rồi âu hãy tính toan, hầu mọi việc đặng an tất cả.
Đồng ngâm:
Tay nưng để xuống nguyệt hồ,
Ngàn thu vĩnh biệt, lưỡng đồ vắn tâm.
(Bỏ màn, kế Thái Bửu trở ra một mình)
Thái Bửu nói:
Than ôi! Bóng xanh đang chồi nhánh, thỏ bạch lại trầm tây, cắc cớ thay con tạo lắm vần xây, tang thương khéo gắt gay chi bấy phận, tài lành chưa rỡ mặt, họa dữ lại vấn vương, nghĩ xiết bao những nỗi đoạn trường gẫm thêm hận mối lòng như cắt.
Ca Giang Nam
Thân lắm than cho thân!
Tài thêm càng đeo đai,
Khó lấp khuây mấy mạch,
Thiên công khéo xây vần.
Đoái xem mấy cụm mây tầng
Nỗi ưu sầu nào an,
Buồn cho thân sao luống gian na,
Non sông tày dở dang,
Ơn dưỡng sanh khôn trọn,
Đã lỡ bề làm con,
Trời đành chẳng thương, nỡ khiến chi phi thường.
Ơn cúc dục chưa mòn, nghĩa nặng hãy còn
Chẳng vẹn phận làm con,
Nay gốc biển ven trời,
Máy mây lành dừng che,
Cao xanh ôi! Có rõ cuộc tang nầy,
Sương nay đêm ngọc rơi đầy,
Thệ lỡ nhau nỡ chiết én lạc bầy,
Duyên kim cải đã cam gởi tấm thân nầy
Gót trổi gót lên đàng,
Lời giao ước đá vàng gắng ghi.
Nói:
Trước người đà gá tiếng, nay chẳng lẽ quên lời, thôi thì, nhắm mắt liều gởi phận cho người, chút tình cựu nương trao cùng bạn, thôi thôi.
Ngâm:
Dặm mai gượng bước lên đàng,
Mắt nhìn uyến cổi, đôi hàng lụy tuôn.