Công Thần Lục

Bộ Lễ chúng tôi:

Kính cẩn tâu về việc đem thứ bậc liệt vị cũ thờ trong miếu Hiển Trung ra bàn xét tường tận, làm sớ dâng lên, ngửa trông lượng Thánh soi xét.

Năm Minh Mệnh thứ 16, ngày — tháng 3, Bộ chúng tôi sư tập trình bày việc thờ tự liệt vị công thần, và mọi điền lễ đã xong xin đem sự trạng đã kê tra tâu lên chờ lệnh thánh định đoạt mọi sự.

 Nguyên trước Bộ tôi đã phụng tiếp minh chỉ truyền rằng; ”Phải lục – tục khảo sát, đính chính đệ lên lần lần cách thức thi hành mọi việc.

Khâm thử.”

Năm vừa qua Bộ chúng tôi chưa kịp điều tra xong hết mọi việc, thì ngày … tháng 8 năm nay, lại phụng tiếp minh dụ, trong có khoản:

“Nay cứ bản tâu của viên Bố Chánh tỉnh Gia Định là Hoàng Quýnh xin xếp lại cho yên những bài vị trong miếu Hiển Trung hiện còn nhiều sự hàm hỗn, xin cho tra cứu rõ ràng. Những vị có công trạng lớn lao, thành tích vĩ liệt, tiếng tăm hiển hách thì xin vẫn để thờ trong miếu. Ngoài ra xin lượng cho bỏ bớt đi, biệt lập một đàn, hàng năm xuân, thu hai kỳ hợp tế, như vậy kể cũng đủ an ủi hồn thiêng rồi. Những lời tâu ấy thật cũng hợp lẽ. Vả khoản này trước đã có Chỉ giao cho Bộ Lễ bàn xét, mà sao để chậm trễ quá lâu, không thấy tâu lên để cho thi hành, và nhắc rõ Bộ Lễ tâu lại minh bạch, sẽ xuống Chỉ cho thi hành mọi việc.

Khâm thử.”

Bộ chúng tôi vâng Chỉ, đã tâu đủ hết trong bản hồi tấu.

Kính phụng Minh Chỉ truyền:

”Về sự trạng những công thần đó, Cai bộ phải gấp rút điều tra xác thực, bàn xét kỹ càng, rồi tâu trình đầy đủ.

Khâm thử.”

Chúng tôi kính dâng đề nghị sau đây:

Tỉnh Gia Định là nơi dấy nghiệp Bản triều, buổi ban đầu dự việc phò tá hẳn chẳng ít người. Sỡ dĩ có việc lập miếu thờ là cốt để tỏ ra tôn sùng sự báo đáp. Nhưng lễ có hậu bạc, tất nhiên cần phải châm chước cho thích nghi.

Vậy mà trước đây, viên Hữu Tư thừa hành lại đem những người phụ tùy tạp nhạp của các tướng tá, lạm đặt cùng hàng với những bậc danh thần, thành ra việc xếp đặt ngôi thứ hỗn độn quá chừng … Lại còn có chỗ mất cả họ tên, chỉ đem tước hàm không mà thờ, nên mờ mịt chẳng biết là ai. Những sự trên đây cứ để thế mãi, rất là hồ đồ, thực nên có một phen chỉnh đốn mới sáng tỏ được điều nghi thờ tự, nhõ hầu làm gương về sau.

Phụng xét: Miếu Hiển Trung có năm gian và hai giải võ (1). Theo cuộc điều tra năm trước, Bội tôi biên chép hết các vị được thờ thì có một số là công thần triều trước, một số là công thần theo vua sáng nghiệp, một số là công thần triều nay. Hợp cộng là 1.015 vị.

Nay phụng tra cứu trong sách Thực lục, tham khảo bản tập ấm và sổ ghi tên của người trông coi phần mộ cùng tờ trình các địa phương về sự trạng công thần thì đã cứu xét được rõ ràng họ tên 163 vị. Trong số đó có những vị vốn dự hàng văn võ phẩm trật cao như: Chưởng phủ, Đô thống, Tham chánh, Chưởng doanh, Thượng thư, cộng 34 vị, nên cho đặt bài vị thờ ở gian chính giữa cùng những gian kế bên.

Thứ đến những vị: Tham tán, Chưởng cơ, Lưu thú, Cai bạ, Quản vệ, Cai cơ, cộng 96 vị nên đặt làm danh biển thờ ở những gian đầu và hai bên giải võ. Mỗi gian đặt một hương án.

Còn như vị Kham sai Thống binh Cai cơ thuộc đạo ứng nghĩa được truy tặng hàm Chưởng doanh là Nguyễn Tiến Huyện, trước kia thờ riêng một án. Nay xét ra vị này tử tiết với cô thành mà mông ơn dự vào hàng được thờ tự cũng nên đặt cùng hàng với chư thần cho bớt phiền phức.

Những vị kể trên nên đặt bài vị hoặc danh biển đề rõ chức hàm, họ tên. Còn vị nào mới được mông ơn phong tước hàm thái ấp cũng xin tuân phụng điền vào.

Ngoài ra, tước hiệu cũ đề là: Công hầu, cùng đặc tiến Thượng tướng quân, Tướng quân, Thượng trụ quốc, Trụ quốc hoặc đặc tiến Kim tử đại phu, Thượng khanh, phần nhiều chưa được thỏa đáng, thì xin bỏ đi là hơn.

Sau nữa, những chức hàm nhiều chỗ giống nhau mà phức tạp. Thí dụ: chức Chưởng doanh hoặc Chưởng cơ đều nêu thêm ”Cẩm y vệ, Chưởng tự vệ”; chức Cai cơ cũng nêu thêm ”Đô chỉ huy sứ”, nay tra cứu trong các vị công thần thờ ở miếu Hiển Trung này, cũng có vị được thờ cả ở miếu Trung Hưng Công Thần nữa, nhưng chức hàm ở đấy tuyệt nhiên không thấy những chữ ”Chưởng vệ”, ”Chỉ huy”. Vả lại, cùng một người mà chức hàm hai nơi đề khác nhau, thì việc biên ghi trước ở miếu Hiển Trung quả không được xác đáng. Vậy những chữ ”chưởng vệ”, ”chỉ huy” cũng đều xin sửa bỏ.

Đến như những vị đã tra xét được họ tên, trong đó còn có cả: cai đội, tham mưu, tham luận 33 vị, là những chức phận thuộc hàng tá tốt, thiết tưởng bất tất phải bầy đặt danh vị như trước.

Còn những vị không tra cứu vào đâu cho đích xác cả thảy là 852 vị. Trong số này có 7 vị vào hàng quan văn – vũ phẩm trật cao như: Chưởng phủ, Chưởng doanh, Tham chính, tuy chưa tường tra được tên, nhưng đã dò ra được họ, thì xin đều đặt bài vị đề chức hàm rồi đến họ đệm theo chữ phủ quân, chia ra để thờ ở hai gian kế bên.

Những vị tuy vào hàng phẩm trật cao mà tên họ không biết, cùng những vị quản vệ, Cai cơ trở xuống mà tên họ không rõ rệt (có họ không tên, có tên không họ, hay cả họ tên đều không biết) tất cả là 845 vị, cùng với 33 vị cai đội, tham mưu, tham luận nói ở khoản trên, hợp cộng là 878 vị, xin cho thôi không đặt bàn thờ, mà chỉ hàng năm xuân, thu, hai kỳ do cai tỉnh tìm sẵn một khu đất tĩnh khiết lập đàn hợp tế. Chính giữa bầy một hương án, trên mỗi hương án bầy một bài vị bằng giấy đề rằng: ”Cố công thần chư đại viên chi linh” (Tôn linh Đại viên của các công thần xưa).

Hai bên tả, hữu đều đặt ba hương án, trên mỗi hương án bầy một bài vị bằng giấy đề: ”Cố công thần chư Tỳ Tá chi linh” (Tôn linh các Tỳ Tá của các Công thần xưa).

Sau khi hành lễ xong, đem các bài vị giấy đốt đi.

Như thế thời miếu thờ mới đơn giản và nghiêm trang, chư thần cũng được nhuần ơn hưởng thụ huyết thực lâu dài như vậy.

Các điều tham nghị trên đây, dâng Sớ tâu lên. Cúi chờ Thánh chỉ khâm định.

Sau khi được Thánh chỉ ban xuống, chúng tôi sẽ xin đem các khoản về việc thờ tự trong miếu này, cùng là việc thiết lập thêm đàn sở, điều lệ về lễ nghi, đồ thờ tự, tiếp tục bàn luận dâng trình sau.

Nay xin dâng lên đề nghị về việc đặt bàn thờ theo vị thứ các bậc công thần ở trong miếu, như bản liệt kê sau đây:

Cẩn tấu.


(1): Giải võ là hai dãy phụ thuộc riêng biệt ở hai bên điện chính.

Viết một bình luận

error: Content is protected !!