a. Cây độc chứa glycosid sinh acid cyanhydric
Triệu chứng ngộ độc: Biểu hiện chung là chóng mặt, nhức đầu, nôn ọe, kèm đau quặn bụng, ỉa chảy, chảy nước bọt. Nếu bị nặng thì nạn nhân co quắp, mê man và sau 3-4 giờ có thể chết vì tê liệt trung khu hô hấp.
Cách cứu chữa: Khi mới bị ngộ độc, có thể rửa dạ dày (bằng dung dịch thuốc tím loãng 0,1%, nước oxy già hoặc dung dịch natri hyposulfit), sau đó cho ống nhiều nước đường hoặc tiêm truyền tĩnh mạch dung dịch huyết thanh ngọt. Nếu bị nặng, phải lập tức cho thở oxy và tiêm tĩnh mạch 50ml dung dịch natri hyposulfit 25%.
Theo kinh nghiệm dân gian, cho nạn nhân uống nước sắc cam thảo và đậu xanh, hay uống nước đường với lòng trắng trứng gà, hoặc uống nước ép cà rốt tươi để giải độc.
b. Cây độc chứa glycosid tác động trên tim:
Triệu chứng ngộ độc: Đầu tiên xuất hiện nhức đầu, chóng mặt, nôn mửa dữ dội, đau bụng, mệt lả. Ngộ độc nặng, có thể truy tim mạch, không đo được huyết áp. chân tay lạnh ngắt, mặt tái nhợt, co giật, hôn mê và chết do ngừng tim.
Cách cứu chữa: Nếu chất độc còn trong dạ dày thì gây nôn, rửa dạ dày. Cho nạn nhân uống dung dịch lòng trắng trứng, vitamin C, uống nhiều nước chè đặc, tiêm bắp atropin và tiêm tĩnh mạch dung dịch huyết thanh ngọt, giữ ấm cơ thể.
Điều trị tại chỗ: Nếu nạn nhân bị co giật thì cho thuốc trấn tĩnh (uống cloralhydrat 2 gam, hoặc tiêm bắp natri phenobarbital). Nếu truy tim mạch, dùng thuốc gây hưng phấn, tiêm thuốc trợ tim mạch.
c. Cây độc chứa saponin
Triệu chứng ngộ độc: Saponin gây kích ứng mạnh đối với niêm mạc. Khi ăn phải nhiều chất này, nạn nhân sẽ đau mồm, lưỡi, họng và kèm theo chảy nước bọt, nôn ọe, đau bụng dữ dội. Trường hợp nặng, cơ thể co quắp, hôn mê, cuối cùng chết do tê liệt trung khu hô hấp.
Một số saponin được dùng để duốc cá (làm cho cá bị ngộ độc, nổi lên để bắt). Cá bị đầu độc bằng các hất này, người vẫn ăn được.
Cách cứu chữa: Phải rửa dạ dày ngay sau khi phát hiện ngô độc. Tiếp đó cho uống dung dịch lòng trắng trứng hoặc nước tinh bột và than hoạt. Cho uống thêm nước đường và tiêm truyền huyết thanh.
Điều trị tại chỗ: Nếu bị co giật, bơm vào ruột dung dịch cloralhydrat hoặc tiêm bắp phenobarbital.
