Tên khác: Thấu xoan.
Tên khoa học: Aleurites moluceana (L.) Wilid., Họ Thầu dầu (U¥Euphorbiaceae).
Mô tả
Cây gỗ lớn, cao tới 20cm, đường kính thân tới 30-40 cm hay hơn. Cành non có cạnh và phủ lông hình sao màu vàng hung. Lá đơn, mọc so le, tập trung ở đầu cành. Phiến lá nguyên, ít khi chia 3-5 thùy, dài 10-20 cm, rộng 5-17 cm. Cuống lá dài 6-12 cm, đỉnh cuống có 2 tuyến màu hồng. Cụm hoa là một chùy ở đầu cành, dài 10-15 cm, mang các hoa đơn tính cùng hay khác gốc. Cánh hoa màu trắng. Hoa đực có 15-20 nhị. Bầu của hoa cái hình cầu, phủ lông hình sao, có 2 ô, mỗi ô chứa 2 noãn. Quả nang hình trứng hoặc hình cầu, đường kính 5cm, trong chứa 2 hạt. Vỏ hạt rắn, nội nhũ chứa nhiều dầu.
Nơi mọc
Cây có nguồn gốc ở đông châu Á, được phát hiện đầu tiên ở đảo Moluc (Moluques), và tên loài đặt theo địa danh này.
Cây nhập vào nước ta từ lâu. Hiện nay được trồng và mọc tự nhiên ở nhiều tỉnh miền Bắc và miền Trung.
Bộ phận độc và chất độc
Trong hạt có 55-60 % chất dầu béo, dùng để pha sơn, làm xà phòng và một chất có tác dụng gây tẩy mạnh. CHất này có nhiều trong khô dầu và trong cả dầu. Chỉ cần uống 1^5 ml dầu lai đủ để gây tẩy. Có tài liệu cho biết trong hạt có chất độc là acid eleostearic và acid eleomargaric.
Triệu chứng ngộ độc
Tương tự như khi ăn phải hạt trẩu.
Giải độc và điều trị
Giải độc như trường hợp ngộ độc hạt trẩu. Nếu trụy tim mạch thì dùng thuốc gây hưng phấn và cường tim. Nếu cần thì điều trị triệu chứng.
