Nguyên tác chữ Nho (*)
Phiên âm
Quy Dữ thanh u họa bất năng,
Hà quang vãn bố uất đằng đằng.
Bán sơn hoành khải thiên hoa động,
Cách ngạn tà phi ngũ sắc lăng.
Túy bả ngọc bôi đồng thác lạc,
Nhàn thiêu kim áp cộng huân chưng.
Bàng hoàng thiên tế tường cô vụ,
Lâu hạm xuy tiêu hữu khách bằng.
Dịch nghĩa: Ráng chiều ở Hòn Rùa
Cảnh thanh u của Hòn Rùa không sao vẽ nổi,
Ánh sáng chiều tỏa rừng rực.
Nửa núi ngang mở động ngàn hoa,
Cách bờ bay nghiêng lụa năm sắc.
Say nâng chén ngọc xen kẽ với ánh ráng chiều,
Nhàn quay vịt vàng cùng nấu nướng.
Bên trời cò lẻ bay ngập ngừng,
Chấn song lầu có khách tựa thổi sáo.
Chú thích
(1): Quy Dữ: Tên núi ở Biên Hòa, cũng gọi Thạch Nghê, tục gọi Hòn Rùa hay Hòn Con Nghê. Theo Nam kỳ lục tỉnh địa dư chí, hòn này ở giữa dòng sông Phước Long (Đồng Nai), cách tỉnh lỵ chín dặm, hình trạng giống con rùa đang tắm sông, nên đặt là Hòn Rùa (cù lao Rùa, còn gọi cù lao Thạnh Hội), phải nước ròng sát mới thấy.
Theo thư tịch xưa, đảo Quy Dữ, đông là Bồng Giang (sông Cái), tây là Hiệp Bản (sông Con), Đà Thị Kiên (rạch Bà Kiên). Nơi này sản xuất lúa, dừa, mít nay thuộc huyện Tân Uyên (Bình Dương). Nguyên là một gò đất nổi, trên có huyền vũ gồm một rừng cổ thụ, mà ngọn cây họp làm hai chòm như hai cái vung úp. Cái lớn cao, cái nhỏ thấp, gần nhau, ở xa trông rõ là hình con Linh Quy khổng lồ, có đủ mai và đầu quay về hướng tây bắc nằm trên sông Phước Long.
Hiện giờ hai chòm cây hình Rùa không còn vì đã bị đốn mất vào khoảng năm 1948, khi quân Pháp đến đóng đồn.
Hoài Anh dịch thơ
Quy Dữ thanh u vẽ mổi đâu,
Ráng chiều rừng rực tỏa trên đầu.
Nửa non ngang mở hang hoa thắm,
Cách nước nghiêng bay lụa mấy màu.
Chén ngọc say nâng xen kẽ ánh,
Vịt vàng quay chín nấu chung nhau.
Bên trời cò lẻ bay man mác,
Thổi sáo kia ai đứng tựa lầu.
(*): Tôi chưa tìm được bản gốc chữ Nho, sẽ bổ sung sau.