NƠI THẠCH ĐỘNG RA TAY XẠ TIỄN
CHỐN SƠN ĐẦU TẠM BƯỚC ĐÌNH QUÂN
Nguyễn Hữu Thoại thỉnh thoảng theo su, nghe hai tên ấy cãi lẫy cùng nhau, thì chúm chím miệng cười, rồi nghĩ thầm rằng: “Thuở nay những tưởng rằng quân cướp thì đều là kẻ bạo tàn dốt nát, chẳng dè ngày nay cũng có quân cướp mà biết chữ nghĩa văn chương. Vậy chắc hai tên nầy là tướng cướp chẳng sai, âu là mình phải theo coi chúng nó đi đâu cho biết.” Nói rồi sẽ lén đi theo, khi núp theo mấy bụi cây cao lá rậm, lúc thì ẩn theo mấy hòn đá kẹt non.
Kế thấy hai tên ấy đi tới một chỗ thạch động rất to, trước thạch động có một sân rộng đất bằng, ngoài sân có để một bàn dài, trên bàn có sẵn sàng chén dĩa và ly rượu, hai bên sân có cặm bốn cây đèn chai, đốt lên sáng rỡ.
Hai tên ấy khi lên tới thạch động, thì đã có bảy tám người trai, hình thù vậm vỡ, mỗi người đều có dắc một ngọn dao bên lưng, ngoài cửa xơn xao bước vô, lại đứng hai bên sân và hỏi rằng:
– Đại ca chưa ra sao?
Hỏi vừa dứt lời, bỗng thấy một người trong động bước ra, trạc chừng ba mươi mấy tuổi, mặt đen mày rậm, mắt lộ ra như mắt thao, mình cao hơn bảy thước, trên đầu vấn một cái khăn màu nu, có sọc đen đen trắng trắng, bên vai choàng một cái lốt da cọp vằn vện phủ ra sau lưng, rồi ngó mấy người kia mỉm cười mà hỏi rằng:
– Anh em đã tới đủ chưa, đặng chúng ta nhập tiệc.
Mấy người kia nói:
– Chúng ta đã đủ, chỉ còn thiếu chi hai An Tôn mà thôi,
Nói chưa dứt lời, thì thấy một nàng gái trạc chừng hai mươi mấy tuổi, trong cửa động đá vội vã chạy ra, trên đầu thì tóc cụt phủ xuống chí vai, nước da trắng ngâm ngâm như vỏ trứng gà, trên mình mặc một cái áo màu vàng mà ngắn, dưới lưng vận một cái chăng đỏ, có thêu sọc trắng lằn xanh dựa bìa, rằng rực xen nhau, như hồi-văn-lạc-khoản; trước ngực thịt vun lên cao, và cổ tay tròn như bắp chuối.
Nguyên người choàng một cái lốt da cọp trên đây, tên là Hà Hỉ Văn, là một người Thanh khách, làm chánh đảng trong bọn ấy, còn nàng gái nầy gốc là người Xiêm La.
Trong lúc Hà Hỉ Văn ở bên Xiêm gặp nàng, thì kết làm vợ chồng, kế Hà Hỉ Văn bị tội giết người Xiêm La, rồi hai vợ chồng dắt nhau trốn ra cù lao nầy mà trú ngụ, và chiêu mộ chỗ Sơn động nầy để làm sào huyệt, đặng đón cướp ghe Thương hồ của Xiêm dọc theo mé biển.
Nàng nầy sức lực mạnh mẽ, và thông thuộc võ nghệ, mà nhứt là việc bắn ná Xiêm thì rất tài.
Còn hai người cãi lẫy cùng nhau trong đường núi hồi nãy đó, là người Annam, mà nhập bọn với Hà Hỉ Văn, rồi làm phó đảng.
Trong lúc tên phó đảng là người đội nón lông chim khi nãy. Đương đứng nói chuyện với mấy anh em kia, bỗng thấy một con dơi quạ rất to, bay lại móc tòn ten trên ngọc cây ở bên Thạch động thì kêu nàng ấy rồi lấy tay chỉ trên ngọn cây mà nói rằng:
– Chị hai An Tôn, chị có tài bắn hay, vậy xin chị lấy ná ra bắn con dơi nầy, đặng nấu một trả cháo khuya, ăn chơi cho bổ khỏe.
Nàng ấy nghe nói thì mỉm cười mà đáp rằng:
– Chú muốn ăn cháo khuya cho bổ khỏe, mà tôi không thấy chú bổ khỏe chút nào, chỉ thấy chú ốm và mệt hoài, chớ không thấy mập được. Thôi chú hãy vô lấy ná đem đây.
Tên phó đảng lật đật vô lấy đem ra, nàng ấy bước lại, một tay dương ná, một tay ráp tên, rồi nhắm ngay con dơi cách chừng trăm thước, bắn ra một mũi, nghe dơi la một tiếng rồi rớt xuống liền, cả thảy trong bọn đều vỗ tay khen hay.
Lúc bấy giờ Nguyễn Hữu Thoại đương đứng núp trên gộp đá cách xa mấy người ấy ước gần hai trượng, thấy dơi rớt xuống gần một bên mình, liền bắt cầm nơi tay, rồi rùn mình nhảy vọt xuống sân một cái lẹ như chim đại bàng trên không đáp xuống, mình không lắc, mắt không lay, đứng sững giữa sân chần ngần, như thiên thần giáng hạ.
Tên chánh đảng là Hà Hỉ Văn thấy thì thất kinh, vùng thối lui lại vài ba bước, rồi la lên một tiếng, cả thảy mấy tên kia đều rút dao bên lưng ra sáng giới, Hà Hỉ Văn mắt ngó Nguyễn Hữu Thoại lườm lườm rồi hỏi rằng:
– Ngươi là ai sao dám ban đêm lén vào sơn động? Ngươi hãy nói ngay, như thuận tình thì ta sẽ dung cho, bằng nghịch ý ắt không ra khỏi động.
Nguyễn Hữu Thoại mỉm cười và đáp lại cách tề tĩnh rằng:
– Ta không biết điều chi gọi rằng thuận tình, mà cũng chẳng biết điều chi gọi rằng nghịch ý. Ta tên Nguyễn Hữu Thoại là thuộc tướng của Đức Nguyễn Ánh, bị quân Tây Sơn dấy loạn, nên tôi, chúa, thất lạc vào đây, muốn kiếm chỗ tạm trú ít ngày, đặng chờ cơ hội sẽ đem binh diệt trừ đảng giặc. Xảy thấy cô nương có tài xạ tiễn thì lòng rất ngợi khen, kế thấy con dơi bị cô nương bắn nhằm, rớt dựa bên ta, nên ta vội vã bắt giùm xuống đây, chớ không điều chi nghịch ý, xin anh em miễn lễ.
Tên chánh đảng thấy Nguyễn Hữu Thoại oai nghi võ dõng, mà lời nói nghe có lý thú dịu dàng, thì ngẫm nghĩ một chút rồi hỏi rằng:
– Nguyễn Hữu Thoại nào, phải là Nguyễn Hữu Thoại khi trước ta nghe có tùng chinh với quân Xiêm đó chăng?
Nguyễn Hữu Thoại thấy hỏi liền đáp lại rằng:
– Chính là ta đây, mà sao túc hạ biết đặng dự ấy?
Hà Hỉ Văn liền bước lại lấy lời cung đốn mà nói rằng:
– Thưa quan nhơn nguyên khi trước, tôi ở xứ Annam buôn bán, sau qua Xiêm kiếm chuyện sanh nhai, bị quân Xiêm ngang ngược, ỷ thế hại người, tôi thấy vậy bất bình, bèn giết quân Xiêm, nên phải ra đây trú ngụ, từ ấy đến nay đã đặng hai năm trời rồi, tôi tính cũng muốn trở về Annam làm ăn, nhưng chưa gặp dịp.
Nguyễn Hữu Thoại nghe nói thì đáp rằng:
– Vậy thì túc hạ cũng là người trượng phu nghĩa khí, và khi trước cũng có tá ngụ xứ ta, nay gặp lúc xứ ta nước loạn nhà nghiêng. Sao không ra mà lập chút công lao, đặng giúp đỡ Đức Nguyễn Ánh là người biết chiêu hiền nạp sĩ, trọng dụng nhơn tài, và là người lá ngọc nhành vàng trong dòng chúa Nguyễn, để ở chi chỗ sơn lâm cùng cốc nầy, cho mai một cái danh giá của mình, đem một chí khí nam nhi, mà vùi theo rừng cây bụi cỏ, thế thì chẳng phải là oan uổng lắm sao?
Hà Hỉ Văn gặc đầu và nói rằng:
– Nếu quan nhơn có lòng tiến cử, thì kẻ tiện sĩ nầy cũng xin ra sức mọn mà giúp đỡ tay chơn cùng ngài, vậy bây giờ đây thuyền ngài ở đâu? Xin quan nhơn chỉ dẫn.
Nguyễn Hữu Thoại nói:
– Các thuyền của ngài còn đậu dựa mé cù lao bên kia, từ đây qua đó cách chừng mười dặm.
Hà Hỉ Văn mừng rỡ và nói:
– Vậy thì sẵn dịp đây, xin quan nhơn vui lòng ngồi lại dự cái tiệc mọn nầy cùng chúng tôi, đặng đàm đạo chơi, rồi sáng mai chúng tôi sẽ đến thuyền ngài, mà cầu xin ra mắt.
Nguyễn Hữu Thoại thấy ý Hà Hỉ Văn thật tình quyến luyến, thì vui sắc mặt mà đáp rằng:
– Nếu các anh em có lòng chiếu cố thì tôi đâu lẽ thối sút cáo từ.
Hà Hỉ Văn nghe nói rất mừng liền bảo dọn tiệc ra rồi mời hết thảy anh em, và bốn tên quân nhơn của Nguyễn Hữu Thoại cũng đều vào dự tei65c.
Trong khi ăn uống, quạt gió hiu hiu thổi mát, đèn trăng vặc vặc sáng lòa, thanh thao bên kẹt dế ngâm, xao xác ngoài gành sóng vỗ. Nguyễn Hữu Thoại ngó lên, thấy mấy con dơi đương bay phưởng phất trên không, bèn day lại nói với cô An Tôn và Hà Hỉ Văn rằng:
– Xin lỗi cô nương và túc hạ cho tôi mượn cây ná bắn con dơi trên kia một mũi thử coi,
Nói rồi bước lại lấy cây ná dương lên và ráp tên.
Cô An Tôn và các anh em đều ngước mặt lên xem, thấy Nguyễn Hữu Thoại mắt nhắm con dơi đương bay rồi bắn lên một mũi, tức thì fo7i ấy rớt ngay giữa sân, cả thảy những người trong tiệc đều la lên một tiếng khen hay, rồi vỗ tay nghe kêu bốp bốp.
Cô An Tôn và Hà Hỉ Văn thấy vậy cũng đều kinh dị, và khen cho Nguyễn Hữu Thoại có tài bắn giỏi phi thường, và mũi tên ấy thật là một mũi thần tiễn.
Khi mãn tiệc rồi, Hà Hỉ Văn nói với Nguyễn Hữu Thoại rằng:
– Cảm phiền quan nhơn, xin quan nhơn về bẩm lại cho Đức Nguyễn Ánh hay rằng: ngày mai chúng tôi sẽ đến yết kiến ngài, và mời ngài lên sơn động xem chơi cho biết.
Nguyễn Hữu Thoại nói:
– Tôi sẽ y lời,
Nói rồi từ giã Hà Hỉ Văn, cô An Tôn và các anh em, rồi trở về với mấy tên bộ hạ.
Khi Đức Nguyễn Ánh ở dưới thuyền, đương ngồi bàn nghị việc nước với Vương mẫu và phu nhơn, xảy thấy Nguyễn Huỳnh Đức bước vô, thì hỏi rằng:
– Khanh đi thám dọ sơn đảo thế nào? Có điều chi lạ chăng hãy nói cho nghe thử.
Nguyễn Huỳnh Đức nói:
– Bẩm Điện hạ, tại phía nam cù lao nầy, cách đây chừng hai mươi dặm, có một xóm người Ma-lai, tục kêu là người Chà Châu giang ở đó, những người ấy toàn làm nghề phường chài đánh cá theo mé cù lao nầy mà thôi, chớ không có chi lạ,
Đức Nguyễn Ánh lại hỏi:
– Xóm người chà Ma-lai ở đó nhiều ít thế nào?
– Bẩm Điện hạ, chúng nó ở đó ước chừng vài ba chục cái nhà lá nhỏ nhỏ mà thôi.
– Phía ấy có đồ thổ sản chi chăng?
– Bẩm, người Ma-lai có làm ruộng nương, cũng đủ cho chúng nó dùng, còn khoai bắp thì chỉ trồng chút đỉnh, chớ không thấy thổ sản chi lạ.
Nói vừa dứt lời, kế Nguyễn Hữu Thoại về tới, rồi bước vô thuật các công việc gặp Hà Hỉ Văn nơi sơn động cho Đức Nguyễn Ánh nghe, và nói Hà Hỉ Văn đã chịu qui thuận theo ngài, sáng mai chúng nó sẽ đến yết kiến.
Đức Nguyễn Ánh nghe nói liền hỏi rằng:
– Hà Hỉ Văn là người tài lực thế nào? Và phe đảng nó bao nhiêu?
– Bẩm Điện hạ, tôi xem Hà Hỉ Văn cũng là một người nghĩa khí anh hùng, tánh tình hào hiệp, còn các thủ hạ phe đảng của va, độ chừng bảy chục người mà thôi.
Đức Nguyễn Ánh nghe rồi gặc đầu và nói rằng:
– Hai ngươi hôm nay đi dọ thám sơn đảo cũng đã mệt nhọc, vậy hãy về thuyền mà nghỉ ngơi, mai sớm hai khanh và các tướng sĩ sẽ hội lại đây, đặng cho Hà Hỉ Văn yết kiến.
Nguyễn Huỳnh Đức và Hữu Thoại liền bái từ lui ra trở về thuyền mình ngơi nghỉ.
Sáng ra đã thấy Hà Hỉ Văn với hai tên phó đảng đến xin ra mắt, và mời Đức Nguyễn Ánh lên sơn động đặng tạm bề trú ngụ.
Đức Nguyễn Ánh cũng lấy cách lễ nghi tử tế mà đối đãi với Hà Hỉ Văn, và khuyến dụ Hà Hỉ Văn nhiều lời rất từ nghiêm lý chánh.
Chiều bữa ấy, Đức Nguyễn Ánh truyền cho các tướng kéo neo trương buồm chạy theo mé cù lao vòng qua phía bắc, rồi đem các thuyền vào bến thủy của Hà Hỉ Văn mà đình trú, còn ngài và các tướng sĩ cả thảy hơn hai trăm người, súng ống gươm giáo chỉnh tề, kéo nhau đều lên sơn động.
Hà Hỉ Văn với các thủ hạ hơn năm chục người đều ra nghinh tiếp, rồi dắt ngài và các tướng sĩ đi theo đường núi tấn lên.
Khi tới cửa sơn động, thì thấy một hang đá lớn bằng một cái nhà, trong hang ấy có một đường thông hành ra phía sau, đường ấy tối đen như mực, bỗng thấy hai tên thủ hạ của Hà Hỉ Văn mỗi đứa cầm một cây đèn chai đi trước dẫn đường.
Đức Nguyễn Ánh và các tướng đi quanh lộn một hồi, khi ra khỏi hang ấy, thấy một chỗ đất bằng rộng rãi, độ chừng bốn năm mẫu, ngó ra bốn phía đều là non núi bao dăng, thật là một chỗ trấn lãnh cao sơn, chẳng khác chi Tống Giang chiếm cứ Lương Sơn Bạc thuở trước vậy.
Giữa khoảng đất bằng ấy, Hà Hỉ Văn có cất một nhà rộng rãi, gọi là Tụ Nghĩa Đường, và hai bên có hai cái trại; gọi là Đông trại với Tây trại, còn chung quanh đều có hang đá nhỏ nhỏ theo chơn núi để cho các bộ hạ trú ngụ.
Hà Hỉ Văn bèn mời Đức Nguyễn Ánh và các tướng vào nhà tiếp đãi trà nước tử tế, rồi để nhà ấy cho ngài và cung quyến của ngài tạm trú.
