Tên khác: Cây củ nần, khoai từ nhám (miền Nam).
Tên khoa học: Dioscorea hispida Dennst. Họ Củ nâm (Dioscoreaceae).
Mô tả
Cây leo, có thể dài tới 30m. Thân to khỏe, có lông màu vàng nhạt, hoặc nhẵn, thường có gai. Rễ củ hình cầu, có những chỗ mọc thò ra như ngón tay, bên ngoài có màu vàng nâu nhạt. Thịt củ màu trắng hay vàng chanh. Lá mọc so le, có 3 lá chét. Lá chét giữa cân đối, dài 16-25cm, rộng 10-15 cm, hai lá chét bên lệch và nhỏ hơn. Cụm hoa đực to, có thể dài tới 30cm, gồm những bông ngắn, mang nhiều hoa nhỏ. Cụm hoa cái là một bông cong, thõng xuống. Quả nang, có cánh. Hạt to dài 10mm, rộng 6mm, có cánh màu vàng nâu.
Nơi mọc
Cây phân bố chủ yếu ở miền Trung và miền Nam nước ta. Ngoài ra, còn có ở Trung Quốc, Lào, Campuchia, Ấn Độ, New Zealanf, Philippin, …
Bộ phận độc và chất độc
Củ và lá có các chất độc là dioscorin và diosorein.
Triệu chứng ngộ độc
Biểu hiện đầu tiên là khó chịu ở họng, sau đó bỏng rát, chóng mặt, nôn ra máu, ngạt thở và chết.
Giải độc và điều trị
Cách giải độc như khi bị ngộ độc bởi cây khoai trời (Dioscorea bulbifera L.) (cây 59) hoặc uống nước sắc thân rễ cỏ tranh.
Chú thích
Khi ăn sống một miếng bằng quả ổi to sẽ bị ngộ độc, có thể chết. Súc vật ăn phải cũng bị ngộ độc. Chỉ cần 0,01g discorin cũng đủ giết chết một con ngựa. Các chất độc của cây này đã được sử dụng ở Ấn Độ để diệt trừ hổ.
