Nhà vua Sovéan-Komal có 2 vợ. Bà lớn tên Tol-Méa. Bà nhỏ là Tol Ka. Bà nhỏ sanh được đứa con trai giữa kih bà lớn chưa thia nghén. Bà thường ao ước cho con mình được nối ngôi Vua.
Ít lâu sau, bà lớn có thai, bà nhỏ buồn lo, sợ con mình không thể kế nghiệp mới nẩy anh ác ý: định giết con của bà lớn.
Khi bà Tol Méa lâm bồn, Tol Ka giấu đứa nhỏ trong chăn đánh tráo một hình nộm bằng sáp. Bà bỏ hài nhi trong cái hộp đem chôn cạnh bờ sông.
Một vị quan đi tắm, nghe tiếng khóc đào lên nhìn biết con Vua, nhưng sợ oai quyền Tol Ka nên thả hộp trôi theo dòng nước.
Nhà vua vào thăm vợ thấy hình sáp, nổi giận cho vợ là yêu quái. Sẵn có Tol Ka ton hót thêm, Vua đuổi Tol Méa ra khỏi thành và sắc phong con của Tol Ka làm Thái tử.
Ngoài sông, nước thủy triều đưa hộp đựng đứa trẻ trôi đến một ngôi chùa. Vị Sãi cả ngồi thuyền sang ngang vớt được, nhìn biết con Vua và đoán hiểu ác ý của Tol Ka. Vị Sãi đem hoàng tử vào chùa đặt tên Mono Véan và giấu lai lịch không cho một người nào biết.
*
Thời gian qua, Mono Véan trở thành chàng trai khỏe mạnh xinh đẹp và thông minh tót chúng. Vị Sãi đã đem hết tài học truyền dạy đứa học trò yêu quí, mải đến ngày gần tịch mới kể nguồn gốc cho nó biết.
Mono Véan ngậm ngùi xin thềy lên đường tìm cha mẹ.
Chàng đi lạc qua vùng khác, thấy dân chúng vây quanh một cây cột, trên ấy có căn nhà nhỏ. Hỏi ra, chàng mới hay Quốc vương vùng ấy góa vợ, không có con trai, muốn gả công chúa và nhường ngôi cho kẻ nào trèo lên cây và bồng công chúa xuống được. Chưa có ai làm nổi vì cây ấy trơn quá.
Mono Véan vào chầu vua, hứa sẽ trèo lên cây và đem công chúa xuống. Chàng thực hành ngay. Nhà vua giữ lời cho làm lễ cưới và nhường ngôi.
Nhưng bá quan không bằng lòng, cử một ông thách Vua dám đến một vùng rừng rậm có nhiều thú dữ với ông ta hay chăng? Mono Véan chịu, truyền quân lính đi cùng đi. Vị quan xin đi một mình. Mono cũng nhận lời.
Cả hai cùng đi đến một cái vực sâu, trên miệng có một tấm ván bắc ngang. Vị quan nhường Vua đi trước rồi rút ván. Vua rơi xuống vực.
Tưởng vua chết, vị quan ấy trở về trào cho hoàng hậu hay và xin cưới hoàng hậu để lên ngôi. Bà đau đớn quá không trả lời, ngầm sai người tìm chồng.
Mono Véan té xuống vực vướng chăn vào nhánh cây khỏi chết. Một con cọp đánh hơi người, tha một sợi dây thòng xuống. Mono leo lên bờ, quát một tiếng lớn, cọp hoảng hồn chạy mất. Chàng vào nhà dân chúng xin cơm ăn, xin cái chăn khác, tìm đường về trào.
*
Nhưng Mono lạc qua vùng khác. Vị Quốc vương nầy không có con trai chỉ có một gái, nên định gả cho người nào may mắn rút nhằm lá thăm số 1 trong một cái giỏ đựng đầy lá và sẽ nhường ngôi, Mono đến rút một lá không xem lại đi thẳng đến nhà Vua mở ra: số 1.
Vua gả con, nhưng Mono thưa thật đã có vợ và đang đi tìm cha mẹ. Chàng xin đi, công chúa đòi đi theo. Mono khuyên nàng ở lại cai trị nước, chờ chàng trở về.
*
Mono lại đi lạc qua vùng khác. Vị Quốc vương vùng nầy mới băng hà, hoàng hậu không có con định tìm chồng khác để nhường ngôi. Bà không biết làm sao mới xin nhờ vị Vua Sãi.
Vua Sãi đoán quẻ rồi bảo rằng:
– Đi về hướng Bắc gặp một người sắp qua biên giới. Người nầy mặc chăn lụa màu nâu, choàng khăn vàng, đẹp trai, đường hoàng, đi một mình và đi nhanh lắm. Rước người ấy về ngay. Vua đấy!
Bá quan cỡi voi theo, gặp Mono Véan rước về trào. Hoàng hậu thấy chàng rất đẹp dạ bèn làm lễ cưới và nhường ngôi.
Mono thuật chuyện mình, từ giã vợ tìm cha mẹ. Chàng đi một mình không cho ai theo hầu.
*
Lần nầy chàng về ngay nước cũ hỏi thăm mẹ. Dân chúng chỉ bà già bán nồi đất ở trong chòi canh ngoài cửa thành.
mono vào lạy mẹ kể hết đầu đuôi. Bà Tol Méa khóc kể suốt ngày. Mono ở nhà với mẹ chờ cơ hội.
Nhưng thiên hạ đồn bà Tol Méa giấu nhân tình trong nhà. Nhà Vua Sovéan Komal tức giận sai quân bắt cả hai nhốt trong cũi sắt để giữa chợ. Mono không nói gì, để cho quân bắt.
Hôm sau có một thương gia ở cùng thứ ba của chàng đi ghe đến bán hàng hóa. Ông ta đến cũi xem, gặp Vua mình!
Mono bảo ông im miệng, đi tìm ba tấm lá thốt nốt và mũi dùi cho chàng viết ba phong thư nhờ ông đem gấp về cho 3 vợ mình hay.
Được thư chồng, ba bà kéo quân qua giàn trận, hạ chiến thư vào thành. Vua Komal đọc không được mà cả trào cũng ngẩn ngơ. Vua truyền cho dân chúng: người nào biết đọc sẽ được ban thưởng trọng hậu, kẻ nào có tội sẽ được tha.
Mono xin đọc và được ân xá. Chàng ra thành vào thăm ba vợ cầm quân đánh Vua cha. Liên tiếp 2 ngày Vua Komal bại trận liền liền. Mono không hãm thành chỉ gọi Thái tử con của Tolka ra đánh. Chàng cỡi voi trắng, thái tử cõi voi xám đanh nhau rất dữ dội.
Rốt cuộc thái tử bị Mono giết chết. Chàng gọi Vua cha ra đầu hàng.
Chàng cung kính kể lai lịch và kết tội dì ghẻ Tolka. Nhà Vua tỉnh ngộ, đuổi Tolka ra khỏi thành, sắc phong Tol Méa làm hoàng hậu và nhường ngôi cho con.
Mono Véan lên ngôi, trị vì 4 cõi và có 3 vợ.
