Làm vầy sánh kẻ thả ngoài khơi,
Hết thẩy đưa chân biết mấy nơi,
Bổn quấc về coi cồn vực đổi,
Như thuyền chạy thấy núi sông dời,
Tây Nam hai nước hòa ra thế,
Nhựt nguyệt đôi vầng chuyển vận đời,
Trình sự trải đời xem phong cảnh lạ,
Rồi đem đặt để đọc nghe chơi.
TRƯƠNG MINH KÝ.
Làm trai chí cả dễ buông khơi,
Hết dạ tìm tòi học tới nơi;
Bổn truyện câu thơ biên sự thật
Như vàng như đá bút đâu dời,
Tây phương phong cảnh ra tiên cảnh,
Nhựt nguyệt quang hoa rạng dưới đời,
Trình việc giao du ngoài bốn biển;
Rồi công chuyện góp để xem chơi.
Hữu bộ y thượng hạ nguyên vận
Nhơn sơn Huỳnh đốc phủ chuyết họa.
Như tây thuật lại chuyện vời khơi.
Tây giái phong quang nhẫng mấy nơi,
Nhựt ký cảnh kia từng mắt thấy,
Trình đồ cõi ấy khắp chơn dời,
Của tiền há trải vui tình khách,
Trương chỉ đành toan để tiếng đời,
Minh bạch phương xa in trước mặt,
Ký công làm dấu phải rằng chơi.
P. TRƯƠNG VỈNH KÝ,
Professeur de langues orientales.
Hễ biết nghề nào cũng ấm thân,
Bạc cờ trong cửa chớ đi gần,
Anh gùng mắc phải ra hèn hạ,
Phú quí lâm rồi lại khó khăn,
Quần áo tả tơi bè bạn nhạo,
Ruộng vườn hao hớt chị em dằn,
Chẳng tin thì ngó trong làng xóm,
Trước mắt suy vi biết mấy thằng!
Muôn việc tại Trời chớ ráng cầu,
Mực đừng đáu đáu dụng lòng ân,
Đủ cơm ba bữa mơ chi quấy,
Gặp gió một buồm dễ khá thâu,
Thêm việc việc thêm sao rảnh đặng,
Hại người người hại chẳng xong đâu,
Rối nhà nên gở không nên kết,
Ai nấy day đầu ngó lại sau.
Khéo nhàm nhọc lắm vụng nhàm nhàn,
Lành trách yếu mền dữ trách ngoan,
Giàu mắc ghét ghen nghèo mắc dể,
Siêng rằng ham hố kiệm rằng khan,
Mắt xem chưa rõ đua cười dại,
Máy thấy mà làm lại gọi gian,
Đều ấy lo lường cho khỏi đặng,
Làm người khỏi đặng cũng khôn toan.
Chẳng cầu đàng cả khỏi mê đồ,
Dẫu có tài lành há trượng phu,
Trăm tuổi thoáng qua dường lửa đá,
Một đời đi lại bọt mưa mù,
Chỉn ham lợi lộc lo vinh hiển,
Bao quản hình dung vẫn ốm o,
Thử hỏi chất vàng như đống núi,
Thác rồi mua đặng sống chăng ru?
Chớ đến châu nha với huyện nha,
Khuyên ngươi tiện tặn cứ làm ra,
Giếng ao chứa nước tua ngừa nắng,
Ruộng đất siêng cày đủ giúp nhà,
Dạy cháu dạy con nghề khá dạy,
Trồng dâu trồng giá ít trồng hoa,
Chuyện chi quấy phải đừng thèm tưởng,
Khát uống suối trong muộn uống trà.