Xứ Giồng Vắp, làng Lộc Giang, có nhà tên Mầu, làm nghề rẫy bái ruộng nương, va biết nhiều mặt thuốc nam, và cũng trị nhiều bịnh làm đã, nên trong xóm làng kêu va là thầy Mầu. Tuy là thuốc nam mà tổ đãi cũng khá, hễ làm bịnh nào thì lành bịn nấy, nên va có tiếng đồn rằng thầy có tài, lắm chỗ nầy rước chỗ kia rước.
Xóm trên có người tên là Đa, khi trước có làm trùm một năm, sau thôi làm trùm, mà trong làng cũng quen kêu là trùm Đa. Trong nhà khá có ăn, có trâu bò, ngày nọ va bị ăn trộm lùa hết hai con trâu, va theo dấu rồi va chạy nhào theo trâu, chạy từ hừng đông cho đến đứng bóng thì mới gặp trâu. Mấy người ăn trộm sợ chạy vào rừng, Đa lùa trâu về. Đi tới nửa đêm mới đến nhà, sáng ngày ra thì va phát bịnh lớn dái, vợ con lo chạy thuốc kia thuốc nọ thoa bóp mà không hết, rước thầy ngải, thầy Mên đến làm cũng không hết, trong nhà liền nhớ lại có thầy Mầu ở xóm dưới, tính sai người đi rước.
Trùm Đa nói:
– Tao nghe thầy Mầu trị bịnh máu cho đàn bà thì giỏi, mà các bịnh khác, tao e va làm không hết, sợ em làm bậy tốn tiền vô ích.
Người vợ nói:
– Người ta làm thầy thì lẽ nào không trị bịnh đặng, việc thuốc vốn là phước chủ may thầy.
Người chồng làm thinh, vợ liền sai người đi rước thầy Mầu tới. Thầy vô coi rồi ra nói rằng:
– Bịnh của anh đây, nó muốn làm bôn đồn, nếu nó làm bôn đồn thì vô phương trị.
Người vợ nói:
– Như bịnh đó thì thầy liệu thể nào? Uống mấy thang mà xọp mà mạnh?
Thầy nói:
– Đôi ba thang thì xọp, mà đều có thuốc khác trị mới là mau, ở đây cũng có đem theo mà không đủ.
Chủ nhà nghe nói xọp mau thì mừng vì là mấy bữa rồi nó làm tức chịu không đặng. Thầy cố ý kiếm chuyện nó đặng đi lo tìm phương rồi sẽ cho, nhưng mà chủ cứ theo năn nỉ xin có phương nào thì cho bây giờ đặng cho nó bớt tức.
Anh thầy ngẫm nghĩ liền hỏi chủ vậy chớ ở nhà có gừng già hay là không?
Chủ nhà nói có, liền biểu đào cho nhiều bỏ vô cối đâm cho nát, chế vô chút nước, rồi đem vắt lấy chừng hai phần chén nước đem đây tôi hòa với thuốc của tôi rồi đem vào thoa nội trong một lát thì xọp bớt.
Chủ nhà làm y như lời, đem chén nước gừng giao cho anh thầy, anh thầy làm bộ day mặt vô vách, dở cái đãy lấy một nhúm thuốc nát bỏ vào miệng nhai rồi nhổ vào chén cả cái và nước, liền trao cho chủ nhà biểu đem vào lấy tay mà chấm mà thoa cho cùng, thoa ba bốn lần cho nó thấm. Mới thoa vào thì nghe tăn tăn, một lát thì nghe nóng rát.
Đa liền kêu:
– Thầy ôi, sao nghe nó nóng rát lung lắm vậy?
Anh thầy nói:
– Không hề chi, cứ việc thoa hoài.
Một lát lâu lâu nó nóng và rát quá chừng, Đa nằm ngồi không đặng, nó nóng và rát quá chịu không đặng liền chửi anh thầy. Dầu chửi bao nhiêu cũng không hết nóng rát. Đa ngồi không đặng, rút cây rươt lão thầy mà đánh, lão thầy chạy xung quanh nhà vài vòng rồi chạy thẳng về nhà thở hào hển.
Thím thầy ra hỏi:
– Chạy đi đâu mà thở hung vậy?
Lão thầy nói:
– Chuyện tức cười lắm, mầy ôi! Để tao nói chuyện cho mà nghe. Thằng cha trùm Đa nó đau sao không biết mà dái nó sưng lớn bằng cái tô, tao coi rồi nó biểu tao hốt thuốc. Tao cố ý nói dối dá đặng về mà kiếm phương, mà nó không cho về, nó cứ biểu cho thuốc. Ta nhứt định thứ gừng thì nó nóng, xức vào có khi nó xọp, tao biểu nó đâm nước gừng đem cho tao hòa thuốc.
Vợ hỏi:
– Vậy mình hòa thuốc gì?
Anh thầy nói:
– Có thuốc gì đâu mà hòa! Tao lấy thuốc hút mà thuốc nát, tao bỏ vô chớ không có chi hết, rồi tao biểu nó thoa ba bốn bận nên thấm vào rát nóng quá, nó chửi, nó rượt tao nó đánh, tao chạy về đây. Còn nó ở đó làm sao không biết!
Vợ nó nói:
– Sao mà làm bậy vậy? Sao không hốt thuốc cho nó?
Lão thầy nói:
– Thuở nay mình thường làm thuốc máu giỏi, làm thuốc cho đàn bà, chớ ai có làm bịnh lớn dái đâu mà biết.
Còn trùm Đa, nóng nảy quá rát rao quá chịu không đặng, chạy bậy bạ ra đồng rồi chạy vô kiếm bàu kiếm vũng đặng nhảy xuống cho nó mát, kiếm quanh quắt không có vũng bàu chi cả, liền ngó ngoái lại thấy trong chuồng trâu có nước cứt trâu, va nhảy ầm xuống nước cứt trâu, lút khỏi lưng quần, đứng giữa đó mà chửi lão thầy um sùm, một lát sao nghe êm mát, va thò tay xuống rờ thì xọp khô, lấy làm mừng, vội vã đi lên tắm rửa sạch sẽ, vào nhà nằm nghĩ đi nghĩ lại tức cười, mà cảm thương lão thầy bị mình đánh chửi, nghĩ càng cám ơn thầy Mầu lắm, liền biểu trẻ trong nhà đi mua một chai rượu, bắt một cặp vịt, biểu vợ đưa vài đồng bạc, bảo trẻ xách rượu vịt đi với mình tới nhà thầy đặng xin lỗi và đền ơn.
Đến nơi thầy Mầu ra chào hỏi thăm:
– Căn bịnh anh bây giờ có khi đã mạnh rồi chăng? Còn bây giờ anh đi đâu mà ghé lại đây?
Trùm Đa nói:
– Tôi cố ý đến thầy.
Liền để rượu với bạc nơi ghế và nói:
– Tôi đem một chai rượu với một cặp vịt, đó là chút lễ mọn xin thầy nhậm mà tha lỗi cho tôi, còn hai đồng bạc là tiền tôi trả tiền thuốc.
Lão thầy nói:
– Anh có lòng thảo thì tôi rất cám ơn, mà anh thiệt nhát gan quá.
Nói sơ sài rồi hai đàng cười, Đa kiếu thầy ra về.
Thầy Mầu ngẫm nghĩ tức cườ, lại nghĩ không biết tại nước gừng nóng mà xọp, hay là nước gừng với nước cứt trâu kị nhau mà làm xọp, lấy làm khó biện luận thứ nào là hay.